Bacasız Sanayiler, Bayburt için fırsata dönüştürülmeli

Bayburt’un kalkınma hamlelerinin en önemlilerinden birisi bacasız sanayi olan turizmdir, diğeri ise Bayburt Üniversitesinin gelişmesi ve öğrenci sayısının artmasıdır.

Tarih ve Kültür Şehri sloganını birçok yere yazmakla övündüğümüz Bayburt’ta, turizm kazanca çevrilememiş ve istenilen değerleri bir türlü görememiştir.

Türkiye ve dünyadaki önemli ülkelerin turizm gelirlerini artırmak adına önemli yatırımlar yaptıkları biliniyor. Bayburt Kalesi ise Türkiye’nin en önemli kalelerinden birisidir. Asırlara şahitlik etmiş, ancak değerini bilmeyen ve sadece taştan ibaret olduğunu düşünen zihniyetler yüzünden şehri kucaklayan bir mekan görüntüsünden kurtulamamıştır.

Bayburt’un, çeyrek yüzyıl öncesindeki gibi tarım ve hayvancılıkla kalkınma şansı maalesef kalmamış, köylerin yüzde yetmişi şehir merkezi başta olmak üzere il dışına göç etmiştir. Dolayısıyla köylerde tarım son dönemini yaşamaya başlamıştır.

Bayburt Karadeniz illerinden birisi olmasına rağmen Anıtlar ve Müzeler Bölge Müdürlüğü olarak hala Erzurum’a bağlı olmanın olumsuzluklarını yaşamaya devam ediyor.

Bu sorun önemsiz olarak görülse de kültürel yönden önem taşıyan ve tarihsel manada turizmin anahtarı olacak yapıların restorasyon ve arkeolojik kazı çalışmalarını beklentiler doğrultusunda gerçekleştirememiştir. Tarihi mekanlar konusunda Erzurum’a bağımlı olmaktan kurtulamayan Bayburt, virane görüntülerden bir türlü kurtulamamıştır.

“Gerçekler unutulmamalıdır”

Asırlar önce İpek Yolu üzerinde yer aldığı için oldukça önemli konuma sahip olan Bayburt için Marco Polo: “Bayburt dünyanın en güzel uğrak yerlerinden biridir” demiştir.

Bayburt’u 1647 senesinde ziyaret eden Evliya Çelebi ise kalenin içerisinde 300 haneli bir mahalle ve cami olduğunu belirtmiştir. Kale 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı’nda tahrip edilmiştir.

“Bayburt Trabzon Bölge Müdürlüğüne dahil edilmeli”

2017 yılında kale içerisinde arkeolojik çalışmalar ve restorasyon başlatılarak kale surlarının güçlendirilmesi hedeflenmiş ve bu çalışmalarda kalenin tarihini aydınlatan birçok bulguya da rastlanılmış olmasına rağmen çalışmalar bir şekilde ilerlememiştir.

Anıtlar ve Müzeler Bölge Müdürlüğü’nün Trabzon’a bağlanması halinde Bayburt’taki bütün tarihi mekanların restorasyon ve arkeolojik kazı çalışmaları biran önce başlatılabilir.

Bu işlerin yapılabilmesi için onaylar Kültür Bakanlığı talimatıyla geçekleşmektedir. Ama Erzurum Bölge Müdürlüğü günümüze kadar bu konularda etkisiz kalmıştır. Ancak Erzurum’daki tarihi yapılarla Bayburt’taki yapıları karşılaştırdığınızda gerçeği daha iyi görmek mümkündür.

“Siyasi güç mutlaka devreye girmelidir”

Bayburt Kalesi içerisindeki yaşam alanlarının gün yüzüne çıkarılması için gerekli resmi girişimler Kültür Bakanlığında başlatılmalıdır. Bunu başarmanın yolu ise kararlı olmaktan geçiyor. Bu iş “ya olacak, ya olacak” denilerek yola çıkılmalıdır. Bazı resmi prosedürler engel gibi görünse de Bayburt için pozitif ayrımcılık ön plana çıkarılmalıdır.

En önemli olan ise siyasi güçtür. İktidara yüzde 82 oy vererek Türkiye rekoru kıran Bayburt’un siyasi gücünü vurgulamak için bu gerçek yeterli olmalı. Tabi ki bu gücü fırsata çevirmek ise bu şehri idare edenlere düşüyor. 

“Türkiye’nin dikkati Bayburt’a çevrilebilir”

Kaledeki yerleşim alanlarının gün yüzüne çıkarılması için arkeolojik kazı çalışmaları başlatılacak olursa, kısa zaman içerisinde tüm ülkenin ve dünyanın gözü burada olacak ve medya Bayburt’u sık sık gündeme taşıyacaktır.

Tahminen 3 veya 5 yıl gibi bir sürede kale içerisinde gün yüzüne çıkarılacak olan yüzlerce yerleşim alanı ve camisiyle birlikte, Türkiye’nin en önemli turizm merkezlerinden birisi Bayburt olacaktır. 

“Kentin ekonomisi artacak, işsizlik azalacaktır”

Bu vesile ile Bayburt’ta onlarca yeni sektör oluşmaya başlayacak. Yerli ve yabancı turistler turlar düzenleyerek akın akın Bayburt’a gelecektir.

Esnafın işi en az 10 kat artacak, otel sayıları ve pansiyonlar çoğalacaktır.

Farklı hediyelik eşyalar ve yerel ürünlerin üretimi başlayarak yeni iş alanları oluşacaktır.

Bayburt üniversitesinde turizme yönelik bölümler açılacak ve eğitimli insanlar yetişerek hizmet alanlarında görev yapacaklardır.

Gün yüzüne çıkarılacak olan mekânların bazıları aktif hale dönüştürülerek buralarda kafeteryalar dinlenme ve barınma yerleri haline getirilerek hizmete açılacaktır.

Yerli ve yabancı turistler kale ziyaretleri için giriş ücreti ödemek durumunda olacaklar ve her şey burada profesyonel hizmetlerle yürütülecektir.

Çoğalacak olan sektörlerde işsiz gençlere iş imkânları doğacaktır. Bayburt’taki göç duracak ve geriye göçler başlayacaktır.

“Diğer tarihi mekanlar da turizme kazandırılmalı”

Bayburt’un her yerine “Tarih ve Kültür Şehri” yazmakla tarihi şehir olunmuyor. Öncelikle bu güzel ve çekici ifadeyi icraatlarla kanıtlamak gerekir.

Ülkede bir benzeri dahi bulunmayan bir kaleye, beni de ihmal etmeyin diyen bir Çımağıl Mağarasına ve ilgisiz bırakılan Yeraltı Şehrine sahip olan bir başka şehir düşünün veya bu imkanlara sahip olan Karadeniz kıyısında bir il düşünsenize. Her birisi hayata geçirilmiş ve şehre katkı sunan mekanlara dönüşmüş olurdu. 

O nedenle Bayburt Kalesinde toprak altında bulunan yaşam alanlarının biran önce gün yüzüne çıkarılması için başlatılacak olan proje tamamlandıktan sonra diğer tarihi mekânlar için de girişimler başlatılmalıdır.

Örneğin, Aydıntepe Yeraltı Şehri’nin kazılarının devamı sağlanarak diğer bir ucunun Bayburt kalesinden çıkması sağlanmalıdır.

Çımağıl Mağarası arkeologlar tarağından profesyonel bir şekilde turizme hazırlanmalı ve turizm için aktif hale getirilmelidir. Ayrıca Çımağıl Mağarası astım hastaları içinde sağlık turizmi olarak da değerlendirilmelidir.

Kentin birçok yerinde tarihte yer alan önemli isimlerin mezarlarının bulunduğu  türbeler var. Buraların inanç turizmine kazandırılması için çalışmalar başlatılmalıdır.

“Avrupa ödüllü müzeler kentin yüz akıdır”

Diğer taraftan ülke turizmine kucak açmış ve Bayburt’ta kendilerini ispatlamış olan Avrupa ödüllü Baksı Müzesi ve Kenan Yavuz Etnografya Müzesi’nin, kente neler kattığı turizme değer verenler tarafından iyi bilinmektedir. Her iki müzeye ulaşan yolların daha iyi şartlara kavuşturulması gerekir.

“Bayburt’un kalkınması için turizm kaçınılmaz bir fırsattır”

Bayburt’un ekonomik ve sosyal alanlarda kalkınması ve gelişmesi için Turizme kapılarını açacak olması, yeni yüzyılda bir mega proje olarak ele alınmalıdır.

Bu projeyi kararlılıkla hayata geçirecek olan Vali veya siyasetçi Bayburt tarihinin önemli sayfalarında yerini alacaktır. 

“Yerli ve yabancı milyonlarca turistin ziyaret ettiği bir kent olabilmek”

Diğer taraftan Bayburt’un yakınında bulunan ve sınır olan Uzungöl ilçesine gelen turist sayısı yıllık ortalama 3 milyondur. Uzungöl’de birkaç gün içerisinde sıkılan turistler yaylalara veya öncelikli olarak Bayburt’a gelmek istiyorlar.

Bu turistlerin yaz aylarında en az 2 milyonunun Bayburt’a gelip bir veya iki gün kalmasını sağlayacak olan 15 kilometrelik yolun iyileştirme çalışmalarının yapılması yeterli olacaktır. Bu yoldaki bozukluk nedeniyle turistler Bayburt’a gelmekten çekiniyorlar.

2 milyon turistin yıllık olarak Bayburt’a bırakacağı maddi destek tahmini olarak şöyle hesaplanabilir. Her bir yabancı turist 2 günlük gezi içerisinde en az 1000 Euro harcayacaktır. 1000 Euro 30 bin liradan hesaplanacak olursa 3 milyar lira Bayburt’a kazandırılmış olacaktır. Bu miktarın özellikle esnaflar için ne anlama geldiğini tek tek anlatmaya gerek yok…

Uzungöl dışında yaz aylarında Bayburt kalesini veya diğer mekanları ziyarete gelecek olanlarla birlikte en az 2.5 milyon yerli ve yabancı turist Bayburt’u ziyaret etmiş olacaktır.

“Tarihi mekanlar küllerinden yeniden doğmalı”

Turizmin şehirlere neler kattığı ve o şehirleri nasıl geliştirdiği gerçeğinden yola çıkılarak, en başta Bayburt Kalesi’nin içerisinde bulunan yaşam alanlarının gün yüzüne çıkarılması, Çımağıl Mağarasının aktif hale getirilmesi ve turizme dahil edilecek olan diğer tarihi mekanlarıyla birlikte turizmin gözde merkez illerinden birisi mutlaka Bayburt olacaktır.

Yüzlerce yıldır toprak altında yatan ve ilgi bekleyen harika mekanlar küllerinden yeniden doğmalı ve Bayburt Türkiye’nin Yeni Yüzyılında parlayan tarih ve kültür şehri özelliğini gerçek manada kazanmalıdır.

Netice olarak bu güzel şehirde işsizlik kalmayacak, göç duracak, geriye göçler başlayacak, yeni iş alanları çoğalacak, nüfus artacak, milletvekili sayısı değişecek ve bu değişimle birlikte Bayburt, isminin gerçek anlamını yakalayarak “Zengin Yurt” olmayı başaracaktır.

Bayburt Medya